Có nhiều nguyên nhân có thể có của chứng khó tiêu. Một số có liên quan đến lối sống và những gì đang ăn uống. Khó tiêu hóa cũng có thể được gây ra bởi các điều kiện khác tiêu hóa.
Định nghĩa
Chứng khó tiêu là một thuật ngữ chung để mô tả cảm giác khó chịu ở bụng trên. Khó tiêu hóa không phải là một bệnh, mà là một bộ sưu tập các triệu chứng có trải nghiệm, bao gồm cả ợ hơi, đầy hơi và buồn nôn. Khó tiêu là phổ biến, các triệu chứng của chứng khó tiêu có thể cảm thấy thỉnh thoảng hoặc thường xuyên hàng ngày.
May mắn thay, có thể ngăn ngừa hoặc điều trị các triệu chứng của chứng khó tiêu.
Các triệu chứng
Hầu hết những người bị chứng khó tiêu có một hoặc nhiều triệu chứng sau đây
Sớm cảm thấy ăn đủ. Không ăn nhiều trong bữa ăn, nhưng đã cảm thấy đầy đủ và có thể không có khả năng ăn tiếp.
Khó chịu sau khi ăn. Căng bụng kéo dài hơn.
Đau ở vùng bụng trên. Cảm thấy đau nhẹ đến đau nặng ở khu vực giữa phía dưới xương ức và rốn.
Nóng trong bụng trên. Cảm thấy khó chịu hoặc cảm giác nóng rát giữa xương ức và rốn.
Triệu chứng ít thường xuyên có thể đến cùng với chứng khó tiêu, bao gồm:
Buồn nôn. Cảm thấy như muốn nôn mửa.
Đầy hơi. Dạ dày cảm thấy bị căng và khó chịu.
Đôi khi có trải nghiệm ợ nóng, nhưng chứng ợ nóng và khó tiêu là hai điều kiện riêng biệt. Ợ nóng là cảm giác đau hoặc nóng rát ở giũa ngực có thể lan lên cổ hoặc sau lưng sau khi ăn.
Khó tiêu nhẹ thường không có gì phải lo lắng. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu thấy khó chịu kéo dài hơn hai tuần.
Liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu đau nặng hoặc kèm theo
Giảm trọng lượng hay ăn mất ngon.
Ói mửa.
Phân đen như hắc ín.
Vàng da, hoặc vàng da và mắt.
Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu có
Đổ mồ hôi, đau khi thở hoặc đau ngực lan đến cổ, hàm hay cánh tay.
Đau ngực khi gắng sức hay căng thẳng.
Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân có thể của chứng khó tiêu. Một số có liên quan đến lối sống và những gì đang ăn uống. Khó tiêu hóa cũng có thể được gây ra bởi các điều kiện khác tiêu hóa. Nguyên nhân thường gặp bao gồm:
Ăn quá nhiều.
Ăn quá nhanh.
Ăn nhiều chất béo hoặc các loại thực phẩm có dầu mỡ.
Gia vị thực phẩm.
Quá nhiều cafein.
Uống quá nhiều rượu.
Quá nhiều sô cô la.
Quá nhiều đồ uống có ga.
Hút thuốc.
Căng thẳng.
Chấn thương tình cảm.
Thuốc men, bao gồm cả thuốc kháng sinh, aspirin và các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
Viêm dạ dày.
Viêm tuyến tụy.
Loét dạ dày tá tràng.
Sỏi mật.
Ung thư dạ dày.
Khi một nguyên nhân chứng khó tiêu không thể được tìm thấy sau khi đánh giá toàn diện, có thể có khó tiêu chức năng. Khó tiêu chức năng là một loại chứng khó tiêu có thể làm suy yếu khả năng của dạ dày để chấp nhận và tiêu hóa thức ăn và sau đó đưa thức ăn xuống ruột non.
Các biến chứng
Mặc dù khó tiêu thường không có biến chứng nghiêm trọng, nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống bằng cách làm cho cảm thấy khó chịu và ăn ít hơn. Khi khó tiêu là do một điều kiện cơ bản, tình trạng có thể đi kèm với biến chứng của riêng nó.
Kiểm tra và chẩn đoán
Để điều tra các dấu hiệu và triệu chứng của chứng khó tiêu, bác sĩ có thể sẽ xem xét tiền sử bệnh và kiểm tra. Để loại trừ các điều kiện khác có thể gây ra chứng khó tiêu, bác sĩ có thể kiểm tra, bao gồm:
X quang thực quản, dạ dày và ruột non. Sử dụng tia X để tạo hình ảnh bên trong cơ thể.
Xét nghiệm máu, hơi thở hoặc phân. Giúp xác định xem bệnh loét dạ dày tá tràng có phải là nguyên nhân gây ra triệu chứng.
Nội soi tiêu hóa trên. Sau khi đã được gây mê, một ống với máy ảnh gắn liền được đặt vào miệng, xuống thực quản và vào dạ dày. Bác sĩ sẽ quan sát bất thường nếu có và có thể loại bỏ một số mô (sinh thiết) để kiểm tra sau.
Siêu âm bụng. Sử dụng tần số sóng âm, hình ảnh siêu âm cho thấy sự chuyển động, cơ cấu và lưu lượng máu. Một loại gel được áp cho vùng bụng, và sau đó thiết bị cầm tay phát ra sóng âm được nhấn vào da.
CT scan bụng. Thuốc nhuộm có thể được tiêm vào tĩnh mạch để có được hình ảnh chi tiết hơn bên trong cơ thể. Sau đó, nằm trên bàn và máy quét CT quay xung quanh, chụp hình ảnh khi nó di chuyển.
Phương pháp điều trị và thuốc
Nếu lối sống thay đổi - đặc biệt là tránh vi phạm các loại thực phẩm - không cải thiện chứng khó tiêu, có thể được kê toa và thuốc. Hầu hết đều được thiết kế để giảm acid dạ dày hoặc giúp thức ăn chuyển từ dạ dày xuống ruột non. Các loại thuốc khó tiêu bao gồm:
Thuốc kháng acid. Alka-Seltzer, Maalox, Mylanta, Rolaids, Riopan và những loại khác đang có sẵn hoặc theo toa, làm việc bằng cách trung hòa acid dạ dày. Tác dụng phụ bao gồm tiêu chảy và táo bón. Đây thường là những thuốc đầu tiên các bác sĩ khuyên dùng.
Đối kháng histamin H2 (H2RAs). Bao gồm Axid Tagamet, Pepcid và Zantac, trong đó có sẵn hoặc theo toa. Làm giảm acid dạ dày và làm việc lâu hơn - nhưng không phải một cách nhanh chóng - như thuốc kháng acid. Các tác dụng phụ có thể bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn, táo bón, tiêu chảy, và vết bầm hoặc chảy máu.
Ức chế bơm proton (PPI). Aciphex, Nexium, Prevacid, Prilosec, Protonix và Zegerid có hiệu quả nhất cho những người cũng bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Những thuốc này làm giảm acid dạ dày và mạnh hơn H2RAs. Có sẵn bằng cách kê đơn. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau lưng, đau, ho, nhức đầu, chóng mặt, đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón và tiêu chảy. Sử dụng dài hiếm khi được liên kết với gãy xương.
Thuốc tăng nhu động. Thuốc như REGLAN có thể hữu ích nếu dạ dày tiêu từ từ. Những người dùng thuốc theo toa thường xuyên gặp các tác dụng phụ, bao gồm mệt mỏi, buồn ngủ, trầm cảm, lo lắng và co thắt cơ không tự nguyện.
Thuốc kháng sinh. Nếu vi khuẩn gây bệnh loét dạ dày (Helicobacter pylori) đang gây khó tiêu, bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh. Tác dụng phụ bao gồm đau bụng, nhiễm nấm và tiêu chảy.
Thuốc chống trầm cảm. Nếu đánh giá toàn diện không tiết lộ nguyên nhân gây các triệu chứng và các phương pháp điều trị thông thường ở trên không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị thuốc chống trầm cảm. Các thuốc theo toa có thể cải thiện khó chịu của chứng khó tiêu bằng cách giảm cảm giác đau. Các tác dụng phụ có thể bao gồm đau đầu, buồn nôn, đổ mồ hôi đêm, kích động và táo bón.
Phong cách sống và biện pháp khắc phục
Sự lựa chọn lối sống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa chứng khó tiêu nhẹ.
Ăn bữa nhỏ hơn, thường xuyên ăn nhiều bữa hơn. Nhai thức ăn từ từ và triệt để.
Tránh thức ăn béo và các thực phẩm nhiều gia vị, đồ uống có ga, cà phê, rượu và thuốc lá có thể gây ra chứng khó tiêu.
Duy trì trọng lượng khỏe mạnh. Thừa cân gây áp lực lên bụng, thúc đẩy dạ dày và gây ra acid trào ngược vào thực quản.
Tập thể dục thường xuyên. 30 đến 60 phút hoạt động thể chất hầu hết các ngày trong tuần. Có thể đơn giản như đi bộ hàng ngày, mặc dù không phải ngay sau khi ăn. Tập thể dục giúp giữ trọng lượng và thúc đẩy tiêu hóa tốt hơn.
Quản lý căng thẳng. Tạo một môi trường yên tĩnh tại giờ ăn. Thực hành kỹ thuật thư giãn như thở thiền sâu hoặc yoga. Dành thời gian làm những điều thích, và ngủ nhiều.
Xem xét lại các thuốc. Với bác sĩ chấp thuận, dừng hoặc cắt giảm aspirin hoặc thuốc chống viêm khác, có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Nếu đó không phải là một lựa chọn, hãy chắc chắn dùng những loại thuốc này sau bữa ăn.
Thay thế thuốc
Một số người có thể tìm thấy giảm khó tiêu thông qua các phương pháp sau đây, mặc dù cần nghiên cứu thêm để xác định hiệu quả:
Uống trà thảo dược với bạc hà.
Phương pháp tâm lý, bao gồm các kỹ thuật thư giãn, liệu pháp nhận thức và thôi miên.
Sử dụng thảo mộc STW 5, với bạc hà và cây cà rum. Hãy nhớ rằng có nguy cơ đi kèm với các loại thảo mộc dùng, vì chúng không phải là chỉ định.